Ramazan ayı kilo alma ayıda olur ayrıca. Çünkü beslenme alışkanlıkları zamansız olur ve buda kilo almaya neden olur. Peki ramazan ayında aldığımız kilolardan nasıl kurtuluruz; gelin öğrenelim Melek‘lerim.
Memorial Ataşehir Tıp Merkezi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Şefika Aydın, Ramazan ayında alınan kiloların verilmesi konusunda önerilerde bulundu.
AŞIRI YEME ATAKLARININ ÖNÜNE GEÇİN
Bayramın sonlanması ve sonbaharın ilk zamanlarını yaşadığımız şu günlerde herkesi kilo verme dürtüsü sarmaya başlar. Kilo vermeye başlama ile erteleme arasında gidip gelen düşünceler size sadece vakit kaybettirecek ve kilo vermeyi daha da zorlaştıracaktır. Çünkü bayramın bitmesi ile beraber tüm gün aç olan metabolizmamız yavaşlamıştır ve daha da özen gösterilme ihtiyacı vardır. Gözden kaçırılmaması gereken bir nokta da; havaların daha erken kararması, güneşin yerini yağmurların alması ve soğukların gitgide artıp, işlerin yoğunlaşması dolayısıyla gelişen halsizlik, isteksizlik, mutsuzluk sonucu aşırı yeme atakları da gelişebilir.
Bu durumda yapılması gereken kilo verme sırlarını ve sonbaharın miskinliğini azaltmak, metabolizmayı canlandırmak için püf noktaları sıralayacak olursak;
1.Öncelikle ne istediğinize karar vererek bir başlangıç yapmalısınız. Siz istemediğiniz ve hedefinizi bilmediğiniz sürece yolunuz hep yarıda kalacaktır.
2.Alınan kiloları vermede en doğru adım için sizin yapabileceğiniz 2 parametre olduğunu unutmayın. Birincisi yeterli ve dengeli size özel düşük kalorili bir diyet, ikincisi de mutlaka düzenli tempolu egzersiz planıdır.
3.Diyet kişiye özeldir. Bu konuda mutlaka diyetisyeninizden destek almalı ve sık takiplerle programınızı uzatmadan diyet yapmalısınız.
4.Beslenmenizde yapacağınız en küçük değişiklik bile hem kilo verdirecek hem de sonbaharın yorgunluğunu size unutturacaktır.
ARA ÖĞÜNLERİ İHMAL ETMEYİN
5.Öncelikle öğün düzenini sağlayarak başlamalısınız. Ramazan boyunca öğünlerin azalması ve uzun açlıklardan dolayı metabolizma yavaşlamıştır. Mutlaka kahvaltı ile güne başlamalı, en az 2 ara öğün yaparak öğle ve akşam öğünleri de yapılmalıdır. 2.5–3 saat aralıklı olacak şekilde kanda şekerin düşmesine bağlı olarak kas yıkımı başlar. O açıdan ara öğünleri kesinlikle ihmal etmeyiniz.
6.Günlerin uzamaya başlaması ile birlikte akşam yemeği saatlere daha geç saatlere kaymaktadır. Ancak bu dönemde geç saatlerde yapılan atıştırmalara dikkat etmemiz gerekmektedir çünkü özellikle gece yapılan atıştırmaları vücudumuz daha zor yakar bu nedenle de yediklerimizin yağa dönüşme ihtimali yüksektir. Fiziksel aktivitenin en az olduğu gece saatlerinde atıştırma yapılacaksa tercihlerde; enerjisi düşük ve bol lif içeren çeri domates, salatalık, maydanoz gibi besinlere yer vermek kalori alımı bakımından daha doğru olacaktır.
7.Beslenmedeki değişikliklerde günlük yağ alımınızı azaltarak başlamalısınız. Ramazan süresince başlangıçlar, ara sıcaklar, ağır yemekler, tatlılar, pideler derken oldukça vücudu yağlandıracak şekilde tüketim olur. Başta süt, yoğurt ve peyniri yarım yağlı ya da yağsız almalısınız. Bu hem sizi tok tutacak hem de daha az kalori aldıracaktır. Süt ürünleri karbonhidrat, protein ve yağ grubunu içeren sağlıklı ama kalorili bir gruptur.
8.Yemekler etli ise yağsız pişirilmeli kızartmalardan kaçınılmalıdır. Bunun yerine ızgara, buğulama, haşlama ya da fırında yöntemleri tercih edin.
9.Sebze yemeklerine kişi başına 1 yemek kaşığı gibi zeytin yağ koyarak pişirin.
10.Öğle ve akşam öğünlerinize salata ekleyin ancak sos olarak sadece 1 yemek kaşığı zeytinyağı, limon ve sirke kullanın. Salata sınırsız tüketilebilir. Fakat salatalarda mısır, ton balığı, ceviz, havuç ve bazı garnitürler serbest kullanılmamalıdır.
11.Yeterli düzeyde uyku en önemli unsurdur. Yetişkinler 8 saatten fazla uyumamaya özen gösterin.
12.Alınan tüm toksinleri vücuttan uzaklaştırabilmek için 8 -12 bardak su içilmelidir. Suyun; vücut ısısının dengelenmesi, besinlerin sindirimi ve emilimi sırasında hücrelere taşınması, toksinlerin vücuttan arındırılması gibi birçok görevi vardır. Vücut suyu azalınca baş ağrısı ile kendini göstermektedir.
13.Sonbaharda hastalıklardan daha uzak kalmak için bağışıklık sistemini güçlendirmek şart. Yani antioksidan besinler sofralarda yer almalıdır. Antioksidanlar, hücrelerdeki oksitlenmeyi önleyen maddeler olarak nitelendirilirler. Bunu vücuttaki bazı enzimleri artırıp, savunma mekanizmasını daha da güçlendirerek gerçekleştirmektedir. Bu sayede vücut direnci artmakta, böylelikle enfeksiyonlara yakalanma riski azalmakta, eğer hastalık oluşmuşsa daha kısa sürede atlatılmasını sağlanmaktadır.
14.Günlerin kısalması, havaların serinlemesi ve sık yağan yağmurlar ile birlikte fiziksel aktivite azalmaktadır. Artık kendinize bahaneler yaratmayın. İş yoğunluğu, trafik, ev işleri, çocuklar, dersler… Aslında herkesin egzersiz yapmayı erteleyecek bahanesi vardır. Fakat kilo vermek formda kalmak ve kendimizi daha dinç hissetmek için artık kıpırdanma zamanı gelmedi mi? Haftada 3–4 gün 40 dakika yürüyüş, bisiklete binme, dans, aerobik, jimnastik, tenis veya yüzme kalbi çalıştıran sporlardır.
D VİTAMİNİ İHTİYACI İÇİN GÜNEŞLENİN
15.Beslenmede lif alımını artırın. Kilo vermenize yardımcı olacaktır çünkü bu tip besinlerin yağ oranı ve kalorisi düşüktür. Çözünen lifler kolesterolü düşürücü etki de sağlar. Öncelikle beyaz ekmeği sofranızdan kaldırın. Bunun yerine tam buğday, çavdar veya yulaf ekmekler tüketin. Sebze ve meyve tüketiminizi dengeleyin. Günde en az 4–5 yemek kaşığı sebze yemeğini ve günlük 3 porsiyon meyveyi öğünlere dağıtın. Ana öğünlerde tamamlayıcı olarak meyve suları gibi kalorili içecekler değil salata kullanın. 2 haftada bir kez kurubaklagilleri sofrada eksik etmeyin.
16.Rafine ürünleri rafa kaldırın. Bu besinle hızlıca kana karışıp kilo yaparlar. Beyaz ekmek, pirinç, makarna, şeker, bal ve şerbetli tatlılar gibi birçok besini içine alır. Bunların yerine tam tahıllı ekmekler, bulgur, yeşil mercimek, kepekli makarna ve sütlü meyveli tatlılar tercih edilmelidir.
17.Sonbaharda güneş yüzünü daha az gösterdiğinden, D vitamini gereksinmesini karşılamakta sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu nedenle havanın güneşli olduğu günlerde 20 dakika kadar güneş ışığından direkt olarak yararlanılmalı ve haftada en az 2 kere balık yenilmesine özen göstermelisiniz.
18.Kahve tüketimi sonbaharla beraber atış gösterir. Maksimum miktar günlük 2 fincandır. Bu da filtre veya yağsız sütten olmalı. Süt tozu yerine yağsız sütü tercih etmeniz daha az kalori almayı sağlar.
YAŞAM TARZINIZI DEĞİŞTİRİN
Unutulmaması gereken nokta; kilo vermek işin sadece görünen kısmıdır. Yaptığınız yaşam değişikliğini hayatınızın geri kalan kısmında uygulamadığınız sürece kısa vadede mutlu olacak ve işe yeniden başlamanız gerekecektir. Değişmesi gereken sadece vücut ölçünüz olmamalıdır. Beyinde bitirmeniz gereken çok şey vardır. Uyguladığınız yöntemleri mantıkla seçip uygulanabilir olmasına dikkat etmeli vücudunuza artık zarar vermekten metabolizmanızı yormaktan vazgeçmelisiniz.
Oruç bitiyor, alınan fazla kiloları ne yapacağız?
Bütün gün yemek yemeyip, iftarda tüm gün açlığın acısını çıkardığımız için, Ramazan ayının sonunda birkaç kilo almış olmamız normal. Peki bu konuda ne yapmalıyız?
Ramazan’da yemek saatlerimiz değişti, buna bağlı olarak beslenme düzenimiz de bozuldu. Dolayısıyla çoğumuz kiloları aldık! Şimdi sıra geldi fazlalıklardan kurtulmak için sağlıklı ve sıkı bir diyet yapmaya.
Sizin için, Selahattin Dönmez, Ender Saraç, Tülin Akçekaya ve Dilara Koçak gibi seçkin diyetisyen ve doktorların görüşlerini aldık. Ramazan’dan sonra başlayacağımız sağlıklı diyetin listesini çıkardık.
SELAHATTİN DÖNMEZ NELER ÖNERİYOR?
* Hızlı değil, yavaş tempoda yürüyün.
* Egzersiz yaparken, daha fazla yağ kitlenizin yanmasını istiyorsanız sadece burundan nefes alıp verin.
* Hızlı kilo kaybı için dengeli diyetin öğün sayısı 4′dür. Kahvaltı, öğle, ikindi ve akşam yemeği düzeni ile hızlı kilo kaybedersiniz.
* Hızlı kilo vermenin sihri daha fazla sebze ve maksimum 2 porsiyon meyve yemekte: Mutlaka bir gün içerisinde sebzelerden koyu sarı (havuç, patates), koyu yeşil (ıspanak, marul, kıvırcık, pazı, semizotu), nişasta (patates, bezelye) olanlarını tüketmek gerekmektedir.
* Haftanın iki gününde, akşam öğününüzde, metabolizma hızlandırıcı çorba için.
METABOLİZMA HIZLANDIRICI ÇORBA
Malzemeler:
* 2 orta boy kabak
* 1 orta boy domates
* 1 orta boy tatlı kırmızı biber
* 1 küçük boy kuru soğan
* Yarım demet maydanoz
* 1 yemek kaşığı sıvı yağ
Yapımı: Malzemelerin hepsini, sevdiğiniz kıvama göre su ile düdüklü tencerede pişirin. Soğumaya yakın, yarım demet taze nane ile blenderdan geçirerek hazırladığınız bu nefis kokulu çorbayı için.
ENDER SARAÇ NELER ÖNERİYOR?
1. Artık, akşam saatlerinde ağır beslenmeyin.
2. Gündüz saatlerinde bol miktarda sıvı alın. Fakat bu sıvılar, şekerli asitli sıvılar olmasın.
3. Ramazan’dan, normal beslenme düzenine birdenbire değil yavaş yavaş geçiş yapın. 4. İlk bir-iki gece uyansanız bile herhangi bir şey yemeyin, sadece sıvı alın.
5. Kendinizi, yorgun, aşırı üşüyor hissediyorsanız, saçlarınız dökülüyorsa, gaz şikayetiniz varsa, ilk fırsatta kan sayımı, sedimantasyon, idrar ve şeker tahlili yaptırmanızda yarar var.
6. Fizyolojiyi rahatlatmak, dolaşımı kuvvetlendirmek için kendinize 5-10 dakika ayırın ve doğal yağlarla masaj yapın.
DİLARA KOÇAK NELER ÖNERİYOR?
Diyet kelimesini kullanmak yerine yeni bir yaşam gibi düşünün. Böylece sınırlama ve yoksunluk duygusunu ortadan kaldırın. Beslenme tipinizi gözden geçirin. Yediklerinizi yazdıktan sonra, nerelerde hata yaptığınızı inceleyin.
* Porsiyon ölçülerinizi küçültün.
* Çay kahvede şeker kullanıyorsanız bırakın.
* Salataya eklediğiniz yağ miktarını gözden geçirin.
* Su içmekte zorlanıyorsanız bitki çaylarına ağırlık verin.
* Her sabah aynı kahvaltıyı etmeyin.
* Sebze çorbasını sevmeye çalışın.
* Fiziksel açlık ile duygusal açlığı ayırt etmeye çalışın.
* Kalori saymayın, dengeli beslenin.
* Etiket okumaya başlayın.
TÜLİN AKÇEKAYA NELER ÖNERİYOR?
ÖRNEK DİYET LİSTESİ
Her gün içilecek sıvı (tüm güne yayılarak tüketin)
6-7 bardak suya, 1 avuç içi kiraz sapı, 1 avuç içi mısır püskülü,1 avuç içi avokado yaprağı, 3 poşet kayısı çayı katın. Karışımı 5 dakika kaynatın, ılıtın ya da soğutun.
İlave olarak; 1 dilim elma, 1 dilim limon, 1 parça kabuk tarçın ilave edebilirsiniz.
SU ATICI: 1 GÜN
SABAH
2 yemek kaşığı lor peyniri ile dereotu karışımı 2 adet kepekli wasa veya diyet tuzsuz etimek Domates, salatalık, sivri biber, maydanoz 2 saat sonra ara: Salatalık (sınırsız)
ÖĞLEN
2 adet probiotik sade yoğurt.
Yoğurdu sulandırın ve içine 4 yemek kasığı kepekli makarna, dereotu, semizotu ve naneyi karıştırıp, cacık gibi tüketin. 1 çay kaşığı pul biber (istenilirse üstüne ilave edilebilir] 2 saat sonra ara:
Salatalık (sınırsız)
2 saat sonra ara:
2 yemek kaşığı lor peyniri ile dereotu karışımı 2 adet kepekli wasa veya diyet tuzsuz etimek Domates, salatalık, sivri biber, maydanoz veya kepekli peynirli wasa.
AKŞAM
Doyana kadar yeşil soğanlı bamya (kuru soğansız)
Ramazan ayında alınan kiloları kolay vermenin yolları
[end]